بررسی نشانه ـ معناشناسی آیات مربوط به قیامت و معاد از سورۀ قیامت بر پایۀ مطالعات نشانه‌شناختی گریماس

در این مقاله، به تحلیل و بررسی آیات قیامت و معاد از سورۀ «قیامت» بر اساس مطالعات نشانه‌‌شناختی گریماس پرداخته ‌‌شده ‌‌است. هدف نگارندگان مقاله ‌‌تفسیر آیات قرآن نیست، بلکه در این جستار سعی بر آن است تا لایه‌های متعدد متن، شامل ساختار زیربنایی گفتمان، ‌‌نظام گفتمان روایی و نیز پدیدارشناسی زیبایی‌شناختی آن، در تحلیل آیاتی از سورۀ قیامت معرفی شود؛ ‌‌تأثیر نشانه‌شناسی در نظام معنایی قرآن بررسی شود؛ و نیز نظم و ترتیب خاص میان مجموعۀ معانی آیات نشان داده شود. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است، بدین صورت که داده‌‌های متنی موجود تحلیل می‌‌‌شوند و مبانی نظری با نتایج محک زده می‌‌شوند، یعنی از مبانی نظری برای تحلیل داده‌‌های موجود استفاده می‌‌شود. گفتنی است که داده‌‌های این پژوهش از میان آیاتی چند از سورۀ قیامت با تفسیر آن‌‌ها انتخاب شده‌‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌‌دهد که بررسی نشانه ـ معناشناسی آیات قیامت و معاد با مطالعات نشانه‌‌شناختی گریماس، به‌‌ویژه با مربع نشانه‌‌شناختی او همگرایی دارد و نیز می‌‌توان مراتب نفس را، که در آیات سورۀ قیامت به آن‌‌ها اشاره شده است، با نظام گفتمانی روایی گریماس تطبیق داد و نیز زیبایی‌شناختی آیات قیامت و معاد را با توجه به پدیدارشناسی زیبایی‌شناختی توصیف کرد.